Traktaties zijn gezonde scholen vaak een doorn in het oog. Chips, muffins, soesjes, koeken: alles komt voorbij.
Op een klas van 30 kinderen betekent dat in het meest ongunstige geval 30 ongezonde traktaties per jaar. Niet erg handig als je als school wilt werken aan de gezondheid van je leerlingen. Hoe ga je hier als school mee om? In dit artikel een aantal tips.
Gezonde School-vignet Voeding
Eerst helpen we graag even een veel gehoord misverstand uit de wereld: om het Gezonde School-vignet Voeding te behalen is het geen vereiste om ongezonde traktaties te verbieden. Het is wel een vereiste dat je als school nadenkt over traktaties en er beleid op maakt.
Traktatie verbieden
Je kunt ongezonde traktaties natuurlijk wel verbieden. Maar verbieden werkt vaak weerstand op. Ouders vinden het niet prettig om regels opgelegd te krijgen. En hoe feestelijk is het om je verjaardag te vieren door je klasgenoten te laten knagen aan een wortel of een stuk komkommer? Bovendien kan het leiden tot oeverloze discussies: een mandarijn met een hoedje van opgerolde dropveter, voldoet dat nog aan de norm? En een ijshoorntje met fruit erin? En hoe handhaaf je dat verbod? Wat doe je als school als een kind toch met een ongezonde traktatie op school verschijnt? Geef je de ongezonde traktatie weer mee terug naar huis? Kortom: verbieden is een optie, maar denk na over de haken en ogen.
Vragen om gezond te trakteren
Er zijn ook scholen die ouders niets verbieden, maar wel ouders vragen om gezond te trakteren. Het voordeel is dat je het positief insteekt. Je verbiedt niks, maar stimuleert positieve traktaties. Je kunt dat versterken door kinderen met de leukste gezonde traktaties in het zonnetje te zetten. Bijvoorbeeld in de nieuwsbrief of op de Facebook-pagina of website van de school. En het is natuurlijk helemaal een stimulans als kinderen met de leukste gezonde traktatie hun traktatie in andere klassen mogen laten zien.
Het nadeel is dat lang niet alle ouders rekening houden met het verzoek en kinderen toch met ongezonde traktaties op school komen. Ouders vinden het vaak belangrijk dat hun kind erbij hoort en met een traktatie op school komt waar andere kinderen enthousiast van worden. Kinderen willen ook graag iets trakteren dat goed scoort in de klas. Soms ontstaan er hele competities: wie heeft de tofste traktatie? En het is nu eenmaal zo dat een geglazuurde muffin vaak op meer waardering van kinderen kan rekenen dan een minikomkommer of een tomaat. Ook al maak je een krokodil van de komkommer of plak je een blij gezicht op de tomaat.
Traktatie afschaffen
Er zijn ook scholen die het trakteren afschaffen. Dat klinkt hard, maar er zitten wel een aantal voordelen aan. Ten eerste is het een duidelijk en helder beleid. Geen discussies meer over wat gezond is en ongezond. En geen competitie meer tussen ouders of kinderen wie met de tofste traktatie op school komt. Voor gezinnen die het thuis niet breed hebben, kan het een uitkomst zijn. En voor kinderen met een allergie of speciaal dieet is het ook fijn dat ze niet meer buiten de boot vallen.
Het is natuurlijk wel belangrijk dat verjaardagen gevierd worden. Je kunt er als school tegenoverstellen dat je er écht een feestje van bouwt in de klas. Zorg dat de jarige zich speciaal voelt. Hang slingers op, versier de stoel, maak die feestelijke verjaardagsmuts! Laat de jarige een klein cadeautje uitzoeken. Sommige leerkrachten hebben een doos kaartjes met daarop leuke activiteiten, waarvan de jarige er eentje mag uitzoeken. Denk aan voetballen, tekenen, een favoriete hit kiezen en daar met z’n allen op dansen, een tekening maken op het bord, voorlezen door de juf of meester of het jeugdjournaal of klokhuis kijken. Op het internet zijn voor alle leeftijden leuke beloningen voor in de klas te vinden.
Communicatie met ouders
Wat je als school ook kiest: denk altijd zorgvuldig na over de communicatie met de ouders. Ga na waar draagvlak voor is onder de ouders op jouw school. Laat waar het kan ouders en leerlingen meedenken over het beleid. En communiceer wat je doet zorgvuldig en vooral positief. Onthoud altijd: iedere ouder wil het beste voor zijn en haar kind. Ook de ouder die zakjes chips meegeeft, doet dat met goede bedoelingen. Accepteer dat ouders soms andere waarden en normen over voeding en trakteren hebben dan jijzelf en blijf met elkaar in gesprek daarover. Je zult merken dat je ouders veel beter kunt inspireren tot gezonde keuzes als je ze het gevoel geeft dat je ze begrijpt.
Tip
Kijk eens op Wie jarig is viert feest. Scholen worden uitgenodigd om hun traktatiebeleid om te zetten in een feestbeleid. Dus niet meer trakteren, maar feest vieren in de klas en de jarige in het zonnetje zetten.